Vendet evropiane po zgjerojnë strategjitë hapësinore duke kombinuar kërkimin shkencor me prioritetet e sigurisë. Përveç Gjermanisë dhe Francës, edhe Italia, Mbretëria e Bashkuar, Suedia dhe Holanda po investojnë në satelitë, mbrojtje, kapacitete lëshimi dhe monitorim të hapësirës për të mbrojtur asetet kombëtare, rritur konkurrencën dhe për t’u përgjigjur kërcënimeve në orbitë.
Gjermania:
Gjermania prezantoi strategjinë e saj kombëtare të parë për hapësirën, të zbuluar në nëntor, me theks në siguri. Plani mbulon projektet e fluturimeve hapësinore, zgjerimin e rrjeteve satelitore dhe bashkëpunimet ndërkombëtare për ta bërë vendin “më të aftë për veprim” në hapësirë. Ministri i Mbrojtjes, Boris Pistorius, vuri në dukje se sistemet hapësinore janë pjesë integrale e jetës së përditshme dhe se dështimi i tyre do të kishte pasoja serioze për sigurinë dhe jetën e përditshme. Qeveria caktoi 35 miliardë euro investime të reja për sektorin hapësinor “në vitet e ardhshme”, ndër të tjera për të mbrojtur nga ndërprerjet e sinjalit GPS në rajonin e Detit Baltik.
Franca:
Presidenti Emmanuel Macron njoftoi në nëntor një strategji që bashkon kërkimin shkencor me qëllime të sigurisë. Plani ka pesë objektiva kryesore: ruajtjen e aksesit konkurrues në hapësirë, ndërtimin e një ekonomie hapësinore, mbajtjen e arkitekturës ushtarake hapësinore, investimin në kërkim dhe nxitjen e bashkëpunimit ndërkombëtar. Përfshihet modernizimi i qendrës në Guianën Franceze, ku Ariane 6 do të kryejë fluturime komerciale. Plani parashikon një investim shtesë prej 4.2 miliardë eurosh për mbrojtjen hapësinore, duke e çuar investimin total mbi 10 miliardë euro deri në 2030. Francezët përmendin edhe kërcënimet si armët me energji dhe laserët; ndër masat e mundshme janë satelitë patrullimi si Orbit Guard dhe Toutatis për mbrojtjen e aseteve në orbitë, si dhe përforcim i kapaciteteve në inteligjencë, sisteme paralajmërimi dhe komunikime. Plani bazohet në Aktin e Programimit Ushtarak dhe përfshin krijimin e Paktit Hapësinor për të lehtësuar dialogun midis ushtrisë dhe industrisë.
Italia:
Në tetor, buxheti i Italisë caktoi 109 milionë euro për nisjen e një plani mbrojtjeje hapësinore, që po zhvillohet për t’u përgjigjur kërcënimeve të pritshme në dy dekadat e ardhshme. Plani do të identifikojë aftësitë afatshkurtra dhe do të mbushë boshllëqet operative. Qeveria ndau edhe 131 milionë euro për monitorimin e objekteve hapësinore, mbrojtjen e aseteve kombëtare dhe vëzhgimin e mbeturinave. U ndanë 186 milionë euro për satelitin Sicral 3, i dedikuar komunikimeve të sigurta qeveri-ushtri. Sistemi u zhvillua për herë të parë në 2001 nga Telespazio dhe Thales Alenia Space. Agjencia Italiane e Hapësirës i jep Thales kontrata për rrjet fabrikash satelitësh, me synim funksionimin deri në 2026, sipas raporteve lokale. Italia investon gjithashtu në konstelacione vëzhgimi të Tokës; nisja e parë për konstelacionin Iride u zhvillua në janar 2025. Vendi bashkëpunon me Gjermaninë dhe Francën për zhvillimin e disa lëshuesve evropianë, përfshirë Ariane 6 dhe Vega-C.
Mbretëria e Bashkuar:
Plani i Agjencisë Hapësinore të MB, i publikuar në shtator, synon përdorimin e hapësirës për të forcuar ekonominë, për të rritur sigurinë dhe për të nxitur zbulimet shkencore. Investimet përfshijnë aftësi të vogla lëshimi, porte hapësinore miqësore me mjedisin dhe zhvillimin e komunikimeve satelitore. Ka një shtytje për ndërtimin e kapaciteteve për riparim, përmirësim dhe montim në orbitë. Zbatimi do të bëhet përmes krijimit të vendeve të punës gjithëpërfshirëse, investimeve në shkencë dhe inovacion dhe partneriteteve ndërkombëtare.
Suedia:
Suedia nisi strategjinë e saj të parë për mbrojtjen dhe sigurinë hapësinore në 2024. Strategjia mbështetet në katër shtylla: autonomia në hapësirë, zhvillimin e një portofoli asesh hapësinore për mbështetje të mbrojtjes kombëtare, sigurinë kolektive dhe zhvillimin e njohurive të nevojshme. Qeveria synon të zgjasë bashkëpunimin midis agjencive shtetërore dhe sektorit privat dhe mund të përshtatë legjislacionin hapësinor. Janë ndarë 1 miliard korona suedeze (rreth 914 milionë euro) për Forcat e Armatosura për zbulim dhe mbikëqyrje. Strategjia përmend vendndodhjen e Suedisë pranë Polut të Veriut si avantazh për operacione dhe lëshime të satelitëve polarë; po ndërtohen kapacitete lëshimi për portin hapësinor Esrange. Firefly Aerospace pritet të nisë satelitë nga stacioni vitin e ardhshëm, sipas Korporatës Hapësinore Suedeze.
Holanda:
Hapësira është një fushë kryesore në Strategjinë e Mbrojtjes së Holandës për fundin e dekadës. Objektivat përfshijnë ndërtimin e një rrjeti satelitësh ushtarak deri në 2027 për të siguruar informacion të besueshëm, dhe përdorimin e algoritmeve të avancuara të inteligjencës artificiale deri në 2030 për ndjekjen e objekteve në hapësirë, regjistrimin e vëzhgimeve të Tokës dhe koordinimin e komunikimeve satelitore. Një qëllim paralel është qasja në sistemin evropian të paralajmërimit të hershëm për mbrojtjen ajrore dhe kundërraketore.
Burimi: Telegrafi
